BHXH Mới 2025: An Sinh Toàn Diện Hơn Cho Người Dân Việt Nam

Date: 2025.05.30

Ngày 1/7/2025 tới đây, Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi năm 2024 sẽ chính thức có hiệu lực, đánh dấu bước ngoặt lớn trong chính sách an sinh xã hội của Việt Nam. Với hàng loạt điều chỉnh mạnh mẽ – từ việc giảm thời gian đóng để hưởng lương hưu, mở rộng đối tượng tham gia BHXH tự nguyện, đến việc bổ sung quyền lợi cho lao động tự do – luật mới kỳ vọng sẽ đưa hàng triệu người quay trở lại hoặc lần đầu tiếp cận lưới an sinh.

Hãy cùng Help All khám phá một vài điểm mới nổi bật nhất trong chính sách BHXH sẽ áp dụng từ đầu tháng 07 năm 2025 nhé!

1. Nới rộng cơ hội hưởng lương hưu – chỉ cần 15 năm đóng BHXH

Một thay đổi mang tính đột phá trong Luật BHXH 2024 chính là việc hạ số năm đóng BHXH tối thiểu từ 20 năm xuống còn 15 năm để được hưởng lương hưu hàng tháng. Quy định tại Điều 74 Luật số 41/2024/QH15, điều này mở ra cánh cửa mới cho hàng triệu lao động phi chính thức, lao động tự do hoặc những người mất việc khi chưa đủ điều kiện về số năm đóng. Với chính sách mới, chỉ cần đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định và có ít nhất 15 năm đóng BHXH, người lao động đã có thể an tâm bước vào tuổi già với nguồn thu nhập ổn định. Theo Bộ LĐ-TB&XH, chính sách này có thể giúp hơn 1,5 triệu người từng rút BHXH một lần quay trở lại hệ thống an sinh, thay vì bị loại khỏi lưới an toàn xã hội như trước đây.

2. Chính thức hóa trợ cấp hưu trí xã hội

Lần đầu tiên, Luật BHXH đưa trợ cấp hưu trí xã hội vào khung pháp lý, tạo một lớp “lưới an sinh” mới cho người cao tuổi chưa từng tham gia hoặc không đủ điều kiện hưởng lương hưu. Theo Chương IX và Điều 5, người từ 75 tuổi trở lên (giảm từ 80 tuổi trước đây) sẽ được nhận khoản trợ cấp hàng tháng do ngân sách nhà nước đảm bảo. Đặc biệt, với người nghèo và cận nghèo, độ tuổi đủ điều kiện giảm xuống chỉ còn 70 tuổi. Đây là bước đi nhân văn, thể hiện đúng tinh thần “không ai bị bỏ lại phía sau” trong chính sách an sinh xã hội của Nhà nước. Theo tờ trình của Chính phủ năm 2024, dự kiến sẽ có trên 3 triệu người cao tuổi được hưởng chính sách này ngay trong giai đoạn đầu.

3. Chính sách thai sản

– Trước đây, người tham gia BHXH tự nguyện chỉ được hưởng duy nhất một chế độ là hưu trí, khiến nhiều lao động tự do cảm thấy ít động lực tham gia. Nhưng kể từ 01/07/2025, theo khoản 1 Điều 95 của Luật BHXH 2024, nhóm đối tượng này sẽ được nhận trợ cấp thai sản một lần trị giá 2 triệu đồng cho mỗi con sinh ra, do ngân sách chi trả.

Dù mức trợ cấp không lớn, nhưng việc đưa thêm quyền lợi mới vào gói BHXH tự nguyện là bước tiến quan trọng, nhất là khi lao động tự do hiện chiếm tới 55% lực lượng lao động cả nước. Chính sách này được kỳ vọng sẽ gỡ “nút thắt” về sự hấp dẫn của BHXH tự nguyện, từ đó tiến gần hơn đến mục tiêu bao phủ toàn dân vào năm 2030.

– Lao động nữ mang thai được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản để đi khám thai tối đa 5 lần, mỗi lần không quá 2 ngày, không phân biệt vị trí địa lý hay tình trạng sức khỏe thai nhi. Trước đây, chỉ những trường hợp đặc biệt mới được nghỉ 2 ngày mỗi lần. ​

4. Bảo lưu thay vì rút một lần

Tình trạng người lao động rút BHXH một lần ngày càng phổ biến, gây lo ngại về sự bền vững của Quỹ BHXH và an sinh lâu dài. Để khắc phục, Luật BHXH 2024 (Điều 60 và 73) đã thiết kế cơ chế linh hoạt hơn: cho phép người lao động rút một phần, bảo lưu phần còn lại và có thể tiếp tục tham gia trong tương lai để đủ điều kiện nhận lương hưu. Ngoài ra, còn có các biện pháp hỗ trợ, tư vấn, khuyến khích người lao động giữ lại thời gian đã đóng. Chính sách này không chỉ bảo vệ quyền lợi cho chính người lao động, mà còn giúp ổn định Quỹ BHXH trước làn sóng rút một lần – vốn đã vượt 800.000 lượt mỗi năm trong giai đoạn 2022–2023

5. Cải cách thủ tục hành chính trong BHXH

Theo Điều 7 của Luật BHXH sửa đổi năm 2024, BHXH sẽ áp dụng công nghệ thông tin để xử lý hồ sơ trực tuyến, giảm thiểu thời gian chờ đợi và chi phí cho người tham gia. Việc cấp sổ BHXH điện tử và thẻ BHYT điện tử sẽ được triển khai rộng rãi, giúp người dân dễ dàng theo dõi và quản lý quyền lợi của mình.​

Cải cách thủ tục hành chính trong BHXH không chỉ tạo thuận lợi cho người dân mà còn nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực này.

6. Mở rộng đối tượng tham gia BHXH tự nguyện và bắt buộc

+ Từ ngày 1/7/2025, theo Điều 6 của Luật BHXH sửa đổi năm 2024, phạm vi tham gia BHXH tự nguyện sẽ được mở rộng. Không chỉ người từ đủ 15 tuổi không thuộc diện bắt buộc, mà còn bao gồm:

– Người lao động không có hợp đồng và không hưởng lương từ tổ chức

– Người có hợp đồng lao động nhưng không thuộc diện bắt buộc

– Người đã nghỉ việc nhưng chưa đủ điều kiện nhận lương hưu hoặc trợ cấp thất nghiệp

+ Luật mới cũng bổ sung 5 nhóm đối tượng thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc, bao gồm:​

– Người làm việc không có hợp đồng lao động nhưng có thu nhập từ công việc ổn định.​

– Người lao động làm việc theo hợp đồng có thời hạn dưới 1 tháng.​

– Người quản lý doanh nghiệp không hưởng lương.​

– Người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã.​

– Người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam có giấy phép lao động. (Bổ sung chi tiết hơn về nghĩa vụ tham gia BHXH, tránh bỏ sót đối tượng)

Chính sách này nhằm thu hút hàng triệu lao động tự do, phi chính thức – hiện chiếm khoảng 55% lực lượng lao động Việt Nam – tham gia hệ thống BHXH. Đây là bước đi quan trọng trong lộ trình hiện thực hóa mục tiêu “BHXH toàn dân” vào năm 2030, nâng số người tham gia từ 17,5 triệu hiện nay lên hơn 23 triệu người.

7. Quy định về mức đóng BHXH tự nguyện

Theo Điều 8 của Luật BHXH sửa đổi năm 2024, mức đóng BHXH tự nguyện được quy định cụ thể như sau:​

+ Mức đóng hàng tháng bằng 22% mức thu nhập tháng của người tham gia BHXH tự nguyện, trong đó:​

– Tối thiểu bằng mức lương cơ sở.​

– Tối đa bằng 20 lần mức lương cơ sở.​

+ Người tham gia BHXH tự nguyện có thể lựa chọn mức đóng phù hợp với khả năng tài chính của mình, nhưng không được thấp hơn mức tối thiểu và không vượt quá mức tối đa.​ Việc quy định mức đóng BHXH tự nguyện cụ thể giúp người dân dễ dàng lựa chọn mức đóng phù hợp với thu nhập và khả năng tài chính, đồng thời đảm bảo quyền lợi an sinh xã hội lâu dài.

Kết Luận:

Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi năm 2024, có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, không chỉ mang tính cải cách mà còn thể hiện rõ định hướng nhân văn và bao trùm của Nhà nước trong việc xây dựng một hệ thống an sinh bền vững, công bằng và phù hợp với thực tiễn thị trường lao động hiện nay. Từ việc nới điều kiện hưởng lương hưu, mở rộng đối tượng tham gia, đến việc bổ sung chế độ thai sản, khuyến khích bảo lưu BHXH và xác lập mức đóng linh hoạt, tất cả đều hướng tới mục tiêu bao phủ BHXH toàn dân vào năm 2030.

Đây là thời điểm vàng để người lao động – dù là trong khu vực chính thức hay phi chính thức – nhận thức rõ hơn về quyền lợi và nghĩa vụ của mình, chủ động tham gia và bảo vệ tương lai an sinh của bản thân. Help All tin rằng, với những đổi mới này, BHXH không chỉ là chính sách, mà sẽ trở thành “lá chắn an toàn” thực sự cho hàng triệu người lao động Việt Nam.