Động đất Ishikawa 2025: Cảnh báo thiệt hại nghiêm trọng và những khó khăn trong việc tổ chức lánh nạn

Date: 2025.06.19

📌 Tóm tắt tin tức: Động đất Ishikawa 2025: Cảnh báo thiệt hại nghiêm trọng và những khó khăn trong việc tổ chức lánh nạn

_{Nguồn: NHK | Thời điểm mới nhất: 1/6/2025}

1. Bối cảnh chung

Tỉnh Ishikawa đang đối mặt với nguy cơ thiên tai nghiêm trọng khi vừa công bố bản dự báo thiệt hại động đất mới vào tháng 5/2025 – lần đầu tiên sau 27 năm. Động thái này được thực hiện trong bối cảnh trận động đất lớn ngày 1/1/2024 tại bán đảo Noto gây thiệt hại nặng nề, đặc biệt ở các địa phương như Wajima, Suzu, Noto, và tạo ra áp lực lớn lên hệ thống ứng phó thảm họa của địa phương.

Song song với công bố dự báo, thực tế tại hiện trường cho thấy tình trạng cơ sở lánh nạn tại một số khu vực, đặc biệt ở Wajima, vẫn còn thiếu an toàn và đối mặt nguy cơ cao trong mùa mưa sắp tới.

2. Các kịch bản động đất nổi bật

🔹 (1) Đới đứt gãy Morimoto – Togashi (ảnh hưởng chính đến Kanazawa)

Địa phương ảnh hưởng: Kanazawa, Tsubata, Hakusan

Cường độ giả định: M7.2

Thiệt hại dự báo:

– Gần 47.000 căn bị phá hủy hoặc cháy rụi

– Khoảng 2.212 người tử vong, chủ yếu do sập nhà

– Khoảng 190.000 người sơ tán sau 1 tuần

– Gần 80 vạn dân bị mất nước, 300.000 hộ bị mất điện

Xếp hạng nguy cơ: Sランク (nguy cơ cao nhất) với khả năng xảy ra động đất 2–8% trong 30 năm tới

🔹 (2) Đới đứt gãy ven biển phía bắc bán đảo Noto

Cường độ giả định: M8.1

Địa phương chịu thiệt hại lớn: Wajima, Suzu, Anamizu, Noto

Thiệt hại dự báo:

– 23.956 căn nhà bị phá hủy hoặc cháy

– 1.286 người thiệt mạng

– 60.000 người mất nước, 30.000 hộ mất điện

Tuy nhiên, do khu vực này vừa trải qua trận động đất năm ngoái, nên hiện tại không thể xác định chính xác xác suất tái phát trong thời gian ngắn.

3. Một số khu vực và đới đứt gãy khác (tóm lược)

4. Tình hình phục hồi & phản ứng từ địa phương

Noto Town: Tăng cường hoạt động của các tổ chức phòng chống thiên tai tự quản, hỗ trợ tài chính để bổ sung lương thực và nước cho cộng đồng. Tuy nhiên, tỷ lệ tổ chức này chỉ đạt 32.4% (2023) và đang bị ảnh hưởng bởi dân số giảm nhanh sau thảm họa.

Kanazawa: Khoảng 47% nhà ở khu trung tâm được xây dựng trước 1981, theo tiêu chuẩn cũ. Chính quyền đang kêu gọi chủ sở hữu tiến hành chẩn đoán – gia cố hoặc thay thế, nhưng gặp trở ngại lớn về chi phí và khó khăn tái định cư cho người thuê.

5. Ý kiến chuyên gia & người dân

Giáo sư danh dự Miyajima (ĐH Kanazawa): Nhấn mạnh việc cần “phổ biến bản dự báo này đến người dân và tăng cường phòng chống thiên tai cùng cộng đồng”, đặc biệt với Kanazawa – nơi có rủi ro lớn nhưng chưa có đủ chuẩn bị.

Người dân vùng bị động đất năm 2024: Bày tỏ tiếc nuối rằng việc cập nhật dự báo đã chậm 27 năm. Nếu làm sớm, có thể giảm thiểu thiệt hại.

6. Tình hình các khu lánh nạn – Thực trạng đáng lo tại Wajima

Vào ngày 1/6/2025, NHK đưa tin: Một trong các “khu lánh nạn khẩn cấp” tại Wajima – Trung tâm cộng đồng Urakami – không còn đủ an toàn để sử dụng.

Địa điểm: Trung tâm Urakami, Wajima

Sự cố: Bị ngập sâu trong trận mưa lũ tháng 9/2024, nhưng vẫn chưa có cơ sở thay thế

Số dân liên quan: ~160 người (sống tại khu tái định cư Urakami số 1)

*Vấn đề chính:

– Công trình chỉ 1 tầng, nằm trong khu vực dự báo ngập lụt, không đảm bảo an toàn nếu xảy ra thiên tai mới.

– Người già chiếm tỷ lệ cao, không có phương tiện di chuyển; sơ tán cần đến 80 xe – nhưng không đủ xe vào ban ngày do nhiều người đi làm.

– Hiện kế hoạch sơ tán dự phòng là đến trường cấp 2 hoặc trung tâm công cộng cách hơn 3km, nhưng thiếu phương tiện và nhân lực hỗ trợ.

7. Động thái hiện tại và kiến nghị từ chuyên gia

a. Chính quyền thành phố Wajima

Tiếp tục duy trì “Trung tâm cộng đồng Urakami” là khu lánh nạn khẩn cấp do chưa có cơ sở thay thế phù hợp trong khu vực. Tuy nhiên, cơ quan chức năng thừa nhận công trình này không còn đảm bảo an toàn do nằm trong vùng có nguy cơ ngập lụt và chỉ có 1 tầng.Đang xem xét phương án vận chuyển bằng xe buýt dành riêng cho người cao tuổi và người có khó khăn di chuyển, nếu cần sơ tán đến các cơ sở thay thế như:

– Trường trung học cơ sở Monzen (cao ráo, cách 3 km)

– Trung tâm cộng đồng Monzen (xa khu vực nguy hiểm)

b. Cộng đồng cư dân tại khu tạm cư Urakami số 1

Thành lập tổ chức tự quản cư dân, hiện đang tự xây dựng kế hoạch sơ tán chi tiết, bao gồm:

– Phân nhóm hỗ trợ người già, người yếu thế

– Lập danh sách xe có sẵn (ước tính cần đến 80 xe để sơ tán toàn bộ ~160 người)

– Thực hiện diễn tập sơ tán và phổ biến thông tin sớm

c. Khó khăn lớn:

– Nhiều cư dân không có xe riêng

– Vào giờ hành chính, thiếu người và phương tiện do đi làm

– Nhiều người không nắm rõ thông tin cảnh báo thiên tai hoặc chưa quen với sơ tán sớm

d. Khuyến nghị từ chính quyền tỉnh và trung ương

Yêu cầu địa phương:

– Rà soát lại toàn bộ các khu lánh nạn hiện có, đặc biệt là những điểm đã từng bị ngập

– Tăng cường thông tin minh bạch và phổ biến trực tiếp đến cư dân, thay vì chỉ dán thông báo

– Cân nhắc xây dựng hoặc cải tạo khu lánh nạn tạm thời gần khu tái định cư

Bộ Nội vụ và Cục Phòng chống Thiên tai khuyến cáo:

Không chỉ phụ thuộc vào “khu lánh nạn khẩn cấp” cố định, mà cần đa dạng hóa điểm sơ tán linh hoạt tùy theo loại hình thiên tai (động đất, lũ, lở đất…)

8. Kết luận và hướng đi sắp tới

Tỉnh Ishikawa và các địa phương như Kanazawa, Wajima đang đối mặt với nguy cơ động đất và thiên tai nghiêm trọng, cần liên tục cập nhật và hoàn thiện kế hoạch phòng chống. Việc rà soát, thay thế các khu lánh nạn không an toàn, đặc biệt tại Wajima, là ưu tiên để bảo vệ người dân, nhất là người cao tuổi.

Chính quyền cần tăng cường đầu tư cải thiện nhà ở, cơ sở hạ tầng, đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền kiến thức phòng tránh thiên tai. Hợp tác giữa cộng đồng, tổ chức tự quản và chuyên gia sẽ nâng cao khả năng ứng phó. Phát triển hệ thống cảnh báo sớm và phương tiện di chuyển an toàn cũng là hướng đi quan trọng cho tương lai.